Zarys historii chrześcijaństwa
Kalendarium wydarzeń z historii
chrześcijaństwa
2 r. p.n.e. – Narodzenie Jezusa w
Betlejem
29 r. n.e. – Chrzest Jezusa w rzece
Jordan przez Jana Chrzciciela
33 r. n.e. – Pięćdziesiątnica: zstąpienie
ducha świętego na wierzących w Jerozolimie.
35 – Nawrócenie Saula z Tarsu na drodze
do Damaszku.
36 – Ogłoszenie po raz pierwszy Ewangelii
poganom (która ciągle szeroko głoszona jest pomiędzy Żydami).
40 – Kościół Antiocheński zaczyna
odgrywać czołową rolę w głoszeniu Ewangelii Żydom i poganom.
44 – Jakub ginie zgładzony przez króla
Heroda Agryppę I.
47- 49 – Pierwsza podróż misyjna Apostoła
Pawła; razem z Barnabaszem zostaje wysłany z Antiochii na Cypr i do Azji
Mniejszej.
49 – Cesarz Klaudiusz wypędza Żydów z
Rzymu, aby stłumić nieporozumienia wywoływane dyskusjami na temat Jezusa;
chrześcijanie zyskują oparcie w mieście.
50 – Jerozolimska narada Piotra, Pawła,
Jakuba, Barnabasza i innych; poruszona została kwestia obrzezania i innych
wymagań prawa żydowskiego w odniesieniu do wierzących pogan.
51- 53 – Druga podróż Apostoła Pawła z
Sylasem, a później Tymoteuszem; zostają założone zbory w Grecji: w Filippi,
Tesalonikach, Berei i Koryncie.
53 - 56 – Trzecia podróż Apostoła Pawła;
przez dłuższy czas usługuje on w Efezie wraz z Akwilą i Pryscyllą; miasto
staje się wiodącym centrum chrześcjańskiego świata.
58- 60 – Obrona Apostoła Pawła przed
Feliksem, zarządcą Judei, a później przed jego następcą Festusem i królem
Herodem Agryppą II w Cezarei.
61- 63 – Uwięzienie Pawła w Rzymie; areszt
domowy pozwala mu na prowadzenie pewnej działalności ewangelicznej.
64 – Oskarżenie chrześcijan w Rzymie o
spowodowanie pożaru; prześladowania Nerona; męczeńska śmierć św. Pawła.
66 – Ucieczka chrześcijan z Jeruzalemu do
Pelli wkrótce po wybuchu powstania żydowskiego.
67 – Józefus poddaje siły żydowskie
Rzymianom; chroni go i ułaskawia Wespazjan, który później zostanie cesarzem.
70 – Zniszczenie Jerozolimy przez
Rzymian; świątynia legła w gruzach z wyjątkiem “Muru Płaczu”; zniesienie
kapłaństwa i rozwiązanie Sanhedrynu; rozproszenie Żydów.
– Wczesne opisy ewangeliczne i listy
Pawła pojawiają się w obiegu w Syrii, Egipcie i Azji Mniejszej.
75 – Powstanie pierwszych sekt, takich
jak: Docetyści, Nikolaici, Nazarejczycy i Ebionici.
93 – Prześladowanie chrześcijan przez
cesarza Domicjana.
95 – List Klemensa, rzymskiego
prezbitera, do kościoła w Koryncie; prośba o jedność i dyscyplinę.
96 – Powstanie Księgi Objawienia.
100 – Śmierć Jana, ostatniego z dwunastu
Apostołów.
I w. – Prawda utrzymywana jest w
czystości i prostocie; konflikty z wierzeniami żydowskimi i fałszywymi
nauczycielami; intensywne rozprzestrzenianie się Prawdy w świecie
śródziemnomorskim i imperium rzymskim; rozpoczynają się okresowe
prześladowania inicjowane przez rzymskich cesarzy.
67- 110 – Ignacy, biskup Antiochii;
powstanie listów wyrażających wczesne przekonania i zasady wiary; podkreśla
się rolę biskupów jako okręgowych przywódców Kościoła, godnych szacunku i
posłuszeństwa; chrześcijanie giną na arenach w Rzymie pod rządami cesarza
Trajana.
69- 156 – Polikarp, biskup Smyrny, uczeń
św. Jana, sprzeciwia się działalności rzymskiego biskupa Anicetusa, który
usiłuje zmienić zwyczaj obchodzenia eucharystii 14. dnia; umiera śmiercią
męczeńską w wieku 86 lat.
100- 167 – Justyn Męczennik; błyskotliwy
mówca, pisarz i obrońca wczesnego chrześcijaństwa przed wpływem pogańskich
filozofów; podkreśla moralną naukę Jezusa; ginie zabity w Rzymie.
180 – Celsus, wpływowy przeciwnik
chrystianizmu; krytykuje pacyfizm i niechęć do popierania imperium.
130- 200 – Ireneusz, biskup Lyonu; broni
tradycji apostolskiej; broni chrześcijaństwo przed naporem poglądów
gnostyckich i filozofii greckiej; pierwsze usystematyzowanie przekonań
chrześcijańskich; powstrzymuje biskupa rzymskiego Wiktora I przed zmuszaniem
chrześcijan z Antiochii do przestrzegania Paschy w terminie świąt
wielkanocnych, powołując się na wartość starożytnego obyczaju.
II w. – Wiara rozprzestrzenia się głównie
pomiędzy nieżydowskimi mieszkańcami miast; pojawiają się pierwsze błędy
doktrynalne; chrześcijanie zwracają na siebie powszechną uwagę, opuszczając
świątynię, odrzucając pogańskie święta i demonstrując surowe obyczaje
moralne; doprowadza to do okrutnych prześladowań i ostracyzmu.
160- 220 – Tertulian; nawrócony prawnik
staje się nadzwyczajnym teologiem i obrońcą wiary; odrzuca wszystkie
filozofie i herezje; oczekuje na rychłe wtóre przyjście Chrystusa; podważa
prawo kapłanów do odpuszczania grzechów, a głosi post i modlitwę.
185- 254 – Orygenes; najbardziej
wykształcony przedstawiciel wczesnego Kościoła; w swych obszernych pismach
cytuje dwie trzecie Nowego Testamentu; broni pacyfizmu; umiera na skutek
tortur.
250 – Zakrojone na szeroką skalę
prześladowania cesarza Decjusza; próbuje on przywrócić religijne obyczaje
starożytnego Rzymu.
III w. – Gwałtowny rozwój chrześcijaństwa
rywalizującego z Cesarstwem; zniekształcenie nauk; kler zdobywa tytuły i
prestiż; ceremoniom nadaje się niezwykle wystawny charakter; pojawiają się
jeszcze sporadycznie prześladowania.
303- 313 – Cesarz Dioklecjan doprowadza do
intensywnych dziesięcioletnich prześladowań chrześcijan; ostateczne próby
ożywienia starej religii i przywrócenia siły Cesarstwa.
312 – Ariusz, presbiter Aleksandrii w
Egipcie; broni wczesnego poglądu, wedle którego Chrystus jest Synem Bożym, a
nie współistotną i wieczną istotą równą Ojcu.
313 – Edykt Mediolański; ustanawia
religijną tolerancję dla wszystkich; przywraca mienie skonfiskowane
chrześcijanom.
321 – Konstantyn zabrania pracować w
sabat, którym usiłuje zastąpić niedzielę.
325 – Sobór Nicejski; zwołany przez
Konstantyna, aby rozwiązać “kwestię ariańską”; pod naciskiem cesarza
stwierdza się tam, że Chrystus i Bóg są równi; Ariusz zostaje wyklęty i
wygnany.
264- 340 – Euzebiusz, biskup Cezarei,
ojciec Kościoła; płodny pisarz; przyczynia się do ustalenia kanonu ksiąg
Nowego Testamentu; doprowadza do umiarkowanego stanowiska soboru w Nicei.
(?)- 342 – Euzebiusz z Nikomedii; popiera
poglądy Ariusza; przewodzi partii dwudziestu biskupów na Soborze Nicejskim;
zostaje patriarchą Konstantynopola.
334 – Przeniesienie Stolicy Cesarstwa z
Rzymu do Konstantynopola; zwiększenie prestiżu rzymskiego biskupa, który
staje się obrońcą ludu w miejsce cesarza.
375 – Wprowadzenie kultu aniołów i
zmarłych świętych.
380 – Teodozjusz wprowadza przymus
chrześcijaństwa i burzy pogańskie świątynie; budowa wspaniałych kościołów.
340- 420 – Św. Hieronim; wykształcony
naukowiec katolicki; autor Wulgaty, łacińskiego tłumaczenia Biblii z języków
oryginalnych; pomija księgi apokryficzne.
354- 430 – Św. Augustyn; wybitny biskup z
Północnej Afryki; najbardziej wpływowy z teologów, który w największym
stopniu przyczynił się do ukształtowania doktryny Kościoła; jego rozprawa
“Państwo Boże” przyczynia się do powstania hierarchii pod kontrolą papieską.
431 – Sobór w Efezie; nazywa Marię “Matką
Bożą”; usuwa Nestoriusza, biskupa Konstantynopola.
440- 461 – Panowanie papieża Leona
(Wielkiego), założyciela średniowiecznego papiestwa, który wynosi je do
znaczącej pozycji; uważa herezję za “zbrodnię przeciwko społeczności”, godną
śmierci.
445 – Cesarz Walentynian III uznaje
rzymskiego biskupa za głowę Kościoła Zachodniego.
476 – Upadek Rzymu; koniec istnienia
Zachodniego Cesarstwa (pierwszy róg z proroctwa Daniela 7:8).
V w. – Wydarzenia polityczne doprowadzają
do zwiększenia prestiżu biskupa Rzymu.
500 – Księża katoliccy zaczynają
przywdziewać wyróżniające ich szaty.
533 – Cesarz Justynian uznaje biskupa
rzymskiego za głowę wszystkich kościołów.
539 – Pokonanie Ostrogotów (trzeciego
rogu z Dan 7:8) w Rawennie; zwycięstwo cesarza było pozorne, gdyż nie
potrafił on efektywnie władać Italią z Konstantynopola; pozostałą lukę w
sprawowaniu władzy wypełnia papiestwo – “mały róg” z Dan 7:8; początek 1260,
1290 i 1335 dni z Dan 12.
554 – Potwierdzenie prawa do doczesnej
władzy papieża przez Justyniana.
590- 604 – Pontyfikat Grzegorza I
(Wielkiego); uważany za pierwszego rzeczywistego papieża sprawuje kontrolę
nad wszystkimi zachodnimi kościołami i doprowadza do skonsolidowania władzy
papieskiej w Europie; usystematyzowanie teologii i udoskonalenie liturgii;
wprowadzenie doktryny o czyśćcu.
VI w. – Okoliczności nadal sprzyjają
wzrostowi cywilnej i religijnej władzy papiestwa.
732 – Bitwa pod Tours we Francji;
ostateczne pokonanie Muzułmanów; uchronienie Europy przed islamizacją.
754 – Pepin, król Franków, pokonuje
Longobardów; poprzez nadanie ich ziem (większości terenów Italii) papieżowi
wywyższa go do rangi króla doczesnego “Państwa Kościelnego”, które przetrwa
aż do 1870 r.
786 – Wprowadzenie kultu obrazów i
krzyży.
800 – Papież Leon III koronuje Karola
Wielkiego na “Cesarza Rzymu”; jego panowanie nad Rzymianami i Frankami
zostało pobłogosławione w zamian za uznanie “Państwa Kościelnego”; silne
rządy cesarza i obustronne związki wynoszą papiestwo do rangi mocarstwa;
początek “papieskiego millenium”.
858 – Chełpliwy pontyfikat papieża
Mikołaja I; rości sobie on prawo do sprawowania kontroli nad władzami
cywilnymi i religijnymi.
870- 1050 – “Północ ciemnych wieków”;
łapówkarstwo, korupcja, niemoralność i rozlew krwi czynią ten okres
najczarniejszym w historii papieskiej degradacji.
1000 – Millenium od przypuszczalnej daty
narodzenia Chrystusa; w krajach chrześcijańskich wzrasta strach przed sądem
ostatecznym i końcem świata.
1054 – Podział chrześcijaństwa na Wschód
i Zachód na tle przywództwa w Kościele; patriarcha Konstantynopola odrzuca
roszczenia papieża Rzymu.
1073 – Ponytfikat papieża Grzegorza VII
(Hildebranda); papieża uznaje się za absolutnego suwerena świata i
zwierzchnika wszystkich klas; próba reformy kleru, szczególnie w zakresie
niemoralności i symonii (nabywania urzędów za pieniądze); wprowadzenie
celibatu kapłaństwa.
1090 – Wprowadzenie różańca – modlitwy z
paciorkami.
1096- 1291 – Wyprawy krzyżowe; usilne
próby wyswobodzenia Ziemi Świętej spod panowania islamskiego; wszystkie
warstwy społeczne odpowiadają pozytywnie na wezwanie papieża Urbana II do
wzięcia udziału w wyprawach; początkowo krzyżowcy odnoszą sukcesy, lecz nie
potrafią stawić trwałego oporu Muzułmanom i wycofują się do Azji Mniejszej.
1122 – Konkordat w Wormancji doprowadza
do kompromisu władzy między papiestwem a przywódcami cywilnymi.
1157 – Początek ruchu Waldensów
(Francja); wzywają oni do powrotu do prostoty życia ewangelicznego;
krytykują przepych, bogactwo i niebiblijne zwyczaje Kościoła; później
przeciwstawiają się całemu systemowi kapłańskiemu.
1160 – Za sprawą Waldo powstaje pierwsze
tłumaczenie Biblii na język współczesny (francuski).
1163 – Sobór w Tours; uchwała, że
heretycy mają być ścigani i więzieni, a ich dobra konfiskowane.
1179 – Trzeci Sobór Laterański;
ogłoszenie klątwy przeciwko herezji Albigensów; krytyka Waldo za rozsyłanie
świeckich kaznodziejów.
1184 – Sobór w Weronie; uchwała, że tak
heretycy jak i ci, którzy ich ochraniają, mają być skazani i wygnani, a ich
dobra skonfiskowane.
1198- 1216 – Pontyfikat Innocentego III,
najpotężniejszego z papieży; rości sobie prawa do tytułu “Namiestnika
Chrystusa” i do detronizacji królów; podporządkowuje sobie wszelkie władze
cywilne tamtego czasu; obrona dogmatów Kościoła i zakaz czytania Biblii w
językach narodowych; Innocentego uznaje się za ojca Inkwizycji – kościelnego
sądu do wykrywania i karania herezji; nakaz masowej eksterminacji
Albigensów.
1229 – Sobór w Tuluzie; uprawomocnienie
papieskiej Inkwizycji; usankcjonowanie prześladowań protestantów; katolików
zobowiązuje się do energicznych prześladowań herezji; prawo umożliwia
niszczenie miejsc spotkań, uznawanie anonimowych oskarżeń, używanie tortur w
celu wydobycia zeznań, konfiskatę dóbr oraz uśmiercanie mieczem lub ogniem;
ludziom świeckim zabrania się posiadania Biblii.
1231 – Papież Grzegorz IX nakazuje, aby
heretycy byli wydawani władzy świeckiej w celu “należytego ukarania” -
śmiercią na stosie; pokutujący heretycy mają być dożywotnio więzieni.
1305 – Papież Klemens V nadaje władzę
inkwizytorską królowi francuskiemu Filipowi IV, który wykorzystuje ją do
prześladowań i ostatecznego zniszczenia zakonu Templariuszy.
– Dante, wstrząśnięty tym, co zastaje w Rzymie,
nazywa Watykan “bagnem korupcji” i przeznacza dla papieża tamtych dni
najniższe partie piekła.
1366 – Wycliffe publicznie potępia
nadużycia papiestwa i jego mieszanie się do świeckich spraw państwa.
1377 – Papież Grzegorz XI oskarża
Wycliffe'a o herezję na skutek jego publikacji i wykładów w Oxfordzie,
nieustannie atakujących cały rzymski system; później Wycliffe zostaje
nazwany zaszczystnym mianem “porannej gwiazdy Reformacji”.
1378 – Początek “Wielkiej Schizmy”, która
na 39 lat podzieliła Kościół Katolicki; powołano dwóch rywalizujących
papieży: Urbana VI i Klemensa VII; każdy z nich rościł sobie prawo do
zwierzchniej roli.
1388 – John Purcey kończy dzieło
tłumaczenia Biblii rozpoczęte przez Wycliffe'a; jest to pierwsze tłumaczenie
całej Biblii na język angielski.
1401 – W Anglii powstaje pierwsze prawo
przeciwko herezji, głównie przeciwko Lollardom (zwolennikom nauki Wycliffe'a).
1408 – Jan Hus (Czechy) otwarcie
występuje przeciwko odpustom i nadużyciom hierarchii kościelnej; Kościół
pozbawia go prawa do nauczania, jednak broni go lud.
1409 – Papież Aleksander V nakazuje
zniszczenie wszystkich dzieł Wycliffe'a; arcybiskup Czech publicznie pali
200 ksiąg.
1415 – Sobór w Konstancji; potępienie
Wycliffe'a (30 lat po jego śmierci); Jan Hus skazany na śmierć przez
spalenie na stosie.
1450 – papież Mikołaj V upoważnia
Portugalczyków do “atakowania, podbijania i traktowania jako wiecznych
niewolników Saracenów, pogan i innych wrogów Chrystusa”.
1453 – Zdobycie Konstantynopola przez
Turków; upadek Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego pozbawia papieża poważnego
rywala; rozproszenie drugiej fali zagrożenia muzułmańskiego dla Europy w
bitwie pod Wiedniem (1683 r.).
1456 – opublikowanie Biblii przez Jana
Gutenberga w Mainzu; była to w Europie jedna z najwcześniejszych pozycji
wydanych drukiem.
1476 – Papież Sykstus IV przyznaje władzę
inkwizytorską Ferdynandowi i Izabelli z Hiszpanii; dominikanin Tomasz de
Torquemada podejmuje to dzieło z gorliwością i wyróżnia się okrucieństwem;
papież Innocenty VIII w 1487 r. nazywa go Wielkim Inkwizytorem.
1491 – Savonarola, mnich i polityk
florencki, krytykuje korupcję kleru; w 1497 atakuje zbrodnie papieża
Aleksandra VI i odrzuca ofertę kardynalskiego kapelusza; w 1498 zostaje
spalony na stosie.
1514 – Sobór Laterański rozpoczyna dzieło
naprawy nadużyć kościelnych; obwieszcza zwycięstwo nad wszystkimi herezjami.
1517 – Luter ogłasza w Wittenberdze 95
tez – “iskrę, która zapaliła Europę”; późniejsze kazania i publikacje
dobitnie potępiają papiestwo i doprowadzają do powstania i szerokiego
rozpowszechnienia ruchu protestanckiego.
1521 – Sejm w Wormancji potępia Lutra
jako heretyka; papież Leon X przyznaje Henrykowi VIII, królowi Anglii, tytuł
“Obrońcy wiary”, za przeciwstawienie się Lutrowi.
1534 – Król Henryk VIII oddziela się od
Kościoła Rzymskiego na skutek odmowy unieważnienia jego pierwszego
małżeństwa.
1536 – Torturowanie i zabijanie
anabaptystów w Muenster.
– William Tyndale, angielski tłumacz
Biblii, zostaje potępiony przez papiestwo i stracony na stosie.
1537 – Działalność Menno Simonsa,
przywódcy ruchu Mennonitów; zabrania on składania przysiąg i zabijania;
odrzuca niebiblijną terminologię.
1541 – Jan Kalwin, wygnany z Paryża,
czyni Genewę centralnym punktem protestanckiej Europy.
1545- 1563 – Sobór Trydencki rozpoczyna
reformę Kościoła pod wodzą Jezuitów; przyjmuje poprawione credo i powołuje
katolicką “komisję reformacyjną”; stawia tradycję ojców Kościoła na równi z
Biblią i oficjalnie dodaje do kanonu księgi apokryficzne.
1555 – Pokój augsburski; ugoda
pozwalająca księciom decydować o wyznaniu panujących na ich terytorium.
1556 – Tomasz Cranmer, arcybiskup
Canterbury, spalony na stosie za wystąpienie z Kościoła rzymskiego.
1559 – Papież Pius IV zachęca do
eksterminacji Hugenotów francuskich (około 400 tys. protestantów, którzy
przyjęli nauki Lutra).
1563 – Kościół Anglikański przyjmuje
credo “trzydziestu dziewięciu artykułów” – mieszaninę protestanckich
dogmatów i katolickiej liturgii.
1572 – Francuscy katolicy dokonują
masakry 70 tys. Hugenotów w Paryżu, w dzień św. Bartłomieja (23 sierpnia);
papież Grzegorz XIII celebruje na tę okazję mszę dziękczynną, ogłasza
jubileusz i upamiętnia to wydarzenie nowym medalem i malowidłem w pobliżu
kaplicy sykstyńskiej.
1598 – Edykt Nantejski, po czterdziestu
latach nieustannych prześladowań, gwarantuje Hugenotom francuskim swobodę
przekonań (edykt został wydany w 1685 r., skłaniając 500 tys. Hugenotów do
ucieczki do krajów protestanckich).
XVI w. – Szeroko rozprzestrzeniony ruch
reformacyjny podejmuje wysiłki w celu odnowienia prawd biblijnych;
doprowadza do powstania kościołów protestanckich i pierwszego poważnego
cofnięcia papiestwa; przywódcami Reformacji są Luter, Zwingli, Kalwin i Knox;
kończy się Średniowiecze i zmienia się sytuacja w Europie.
1611 – Opublikowanie w Londynie Biblii
króla Jakuba; to dzieło 47 naukowców przetrwa 300 lat jako jedyne
protestanckie tłumaczenie Biblii w krajach używających języka angielskiego;
najbardziej wpływowe dzieło w historii świata.
1641 – Katolicy irlandzcy dokonują
masakry 30 tys. protestantów.
1648 – Pokój Westfalski kończy wojnę
trzydziestoletnią i ustanawia granicę pomiędzy państwami protestanckimi i
katolickimi.
1703- 1791 – John Wesley wygłasza kazania
do tłumów gromadzących się na polach i ulicach; porusza zagadnienie
moralności.
1795 – Szerokie rozpowszechnienie
poglądów antypapieskich, wywołane ruchami nacjonalizmu i oświecenia we
Francji i Anglii.
1789- 1799 – Rewolucja Francuska; otwarcie
ery zagrożenia dla religii, a szczególnie dla pozycji papiestwa; Napoleon
Bonaparte upokarza papieża Piusa VI, doprowadzając do jego śmierci we
francuskim więzieniu w 1799 r.; jest to moment przełomowy, który oznacza
drugie poważne cofnięcie papiestwa (zakończenie trzech i pół czasu z Dan
12:10-11).
1806 – Napoleon ogłasza koniec “Świętego
Cesarstwa Rzymskiego”, które istniało od 800 r. n.e.
1799- 1829 – Religijne przebudzenie w
Europie i Ameryce daje nowy impuls do zainteresowania się Biblią i ujawnia
konieczność oczyszczenia z błędów przeszłości; powstają nowe grupy
religijne; towarzystwa biblijne zaczynąją szeroko rozpowszechniać Biblie,
tanio i w tłumaczeniach na języki narodowe.
1829- 1844 – “Ruch Millerowski”
(wschodnie Stany Zjednoczone) pobudza szerokie zainteresowanie proroctwami
biblijnymi dotyczącymi czasów ostatecznych; szczerość reform tego ruchu
przygotowuje wierzących do odebrania dalszych błogosławieństw (rych ten
rozpoczął się po zakończeniu 1290 dni z Dan 12:10-11).
1846 – Sojusz Ewangelicki (Londyn) –
zaczątek ruchu ekumenicznego, konsoliduje wierzenia kościołów ewangelickich,
podkreśla znaczenie doktryn fundamentalnych; dyskredytuje nie
podporządkowujące się grupy religijne – “sekty” (zakończenie 2300 dni z Dan
8:13-14, kiedy to klasa “Świątnicy” miała zostać “oczyszczona”).
1854 – Ogłoszenie przez papieża Piusa IX
dogmatu o niepokalanym poczęciu Marii Panny.
1859 – Karol Darwin w swym dziele O
pochodzeniu gatunków popularyzuje teorię ewolucji; zrewolucjonizowanie
myślenia i osłabienie wpływów religijnych.
1870 – Król Włoch Victor Emanuel pozbawia
papiestwo wszelkich pozostałości doczesnej władzy w Rzymie i “Państwie
Papieskim”; moment ten wyznacza trzecie cofnięcie papiestwa.
1870 – Sobór Watykański I ogłasza dogmat
o nieomylności papieża w zakresie wiary i moralności.
1874 – Początek Parousii Pańskiej
(niewidzialnej obecności); zakończenie 1335 dni z Dan 12:12 wyznacza
początek wylewania “błogosławieństwa” duchowych prawd w obfitości nieznanej
od pierwszych dni istnienia Kościoła; otwarcie ery nowoczesności – korzyści
z rozwoju przemysłowego, gwałtownego przyrostu wiedzy, możliwości szybkiego
przemieszczania się i wzrostu zamożności; rozwój ten doprowadza także do
światowych niepokojów, konfliktów i wojen (Dan 12:1,4).
1876 – Zapoczątkowanie ruchu “Badaczy
Pisma Świętego” przez pastora C.T. Russella w Allegheny, Pensylwania; ruch
ten szybko rozrasta się w formie lokalnych zgromadzeń w całych Stanach
Zjednoczonych i konwencji w większych miastach; błędy Ciemnych Wieków
zostają obnażone, a podkreślone znaczenie okupowej ofiary Chrystusa,
wysokiego powołania Wieku Ewangelii, niewidzialnej obecności Chrystusa w
czasie Żniwa i Boskiego Planu, którego kulminacją będzie błogosławieństwo
Restytucji dla całego rodzaju ludzkiego.
Koniec XIX w. – “Wyższa Krytyka” – ruch
naukowy, rozwijający się głównie w Niemczech, który poddaje Biblię
literackiej i historycznej analizie; pomimo twierdzeń o zamiarze
konstruktywnej identyfikacji źródeł i metod autorów biblijnych, doprowadza
on do istotnego podważenia autorytetu i natchnienia Pisma Świętego.
Początek XX w. – Spór między modernizmem
a fundamentalizmem tj. między radykalnym osłabieniem wpływów wierzeń
tradycyjnych a ponownym podkreśleniem znaczenia ortodoksji; pierwsi
zaprzeczają cudom, upadkowi człowieka, potrzebie pojednania i
zmartwychwstaniu; drudzy próbują zdefiniować podstawy wiary i zdemaskować
teorię ewolucji, “Wyższą Krytykę” i “kulty”; kontrowersje te przetrwają aż
do czasów nam współczesnych.
1914 – Wybuch I Wojny Światowej;
pogrzebanie nadziei na zbudowanie współczesnego społeczeństwa bez wojen;
obalenie rządzących domów w Europie świadczy o upadku teorii o “boskim
upoważnieniu królów (koniec “czasów pogan” z Łuk 21:24).
1925 – “Małpi” proces Johna Scopesa,
nauczyciela biologii z Dayton, Tenessee; szeroko rozpowszechniona próba
sprawdzenia legalności prawa stanowego zabraniającego nauczania ewolucji w
szkołach publicznych; tak oskarżyciel William J. Bryan (wybitny mąż stanu),
jak i obrońca Clerence Darrow (słynny prawnik) byli ochotnikami; Scopes
został uniewinniony, jednakże wiara w stworzenie została tak ośmieszona, że
prawo stanowe okazało się być niemodne.
1929 – Traktat Lateranski; Włochy uznają
międzynarodową suwerenność Stolicy Apostolskiej z papieżem jako doczesnym
władcą Państwa Watykańskiego (44 hektary powierzchni); papiestwu
wynagrodzono wcześniejszą utratę “Państwa Kościelnego”; doprowadziło to do
ustanowienia stosunków dyplomatycznych pomiędzy Watykanem a wszystkimi
ważniejszymi rządami, z wyjątkiem USA i ZSRR.
1929- 1930 – Papież Pius XI zawiera 18
konkordatów z władzami krajów europejskich, aby zapewnić duchową
zwierzchność rzymskiego Kościoła nad katolikami w krajach ich zamieszkania
oraz uwolnić się spod kontroli prawa świeckiego.
1939 – Wybuch II Wojny Światowej, która
doprowadza do globalnych zniszczeń i powoduje załamanie moralne społeczeństw
na skutek osłabienia wpływów religii.
1948 – Powołanie Światowej Rady Kościołów
(Amsterdam); kolejne konferencje odbyły się w: Evanston (1954), New Delhi
(1961), Uppsala (1968), Nairobi (1975) i Vancouver (1983); społeczność ponad
250 kościołów protestanckich, anglikańskich i grekokatolickich z 90 krajów
organizuje dyskusje na temat palących problemów współczesnego
chrześcijaństwa; nadaje to ogromny impet ruchowi ekumenicznemu.
Połowa XX w. – Papiestwo osiąga prestiż
światowy porównywalny ze średniowiecznym, poprzez rozwój więzów
dyplomatycznych, publikację przyciągających powszechną uwagę encyklik oraz
działalność w środkach masowego przekazu.
1962- 1965 – Drugi Sobór Watykański
(Rzym); barwne, szeroko rozreklamowane zgromadzenie biskupów katolickich z
całego świata, zainicjowane przez papieża Jana XXIII; modernizuje zarząd
Kościoła, praktyki i liturgię; w dramatyczny sposób zmienia swój poprzedni
negatywny stosunek do ekumenizmu i kładzie podwaliny pod dialog z
ugrupowaniami protestanckimi, zwanymi teraz “odłączonymi braćmi”.
1963 – Papież Jan XXIII ogłasza encyklikę
“Pacem in terra”, która przez przewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego ONZ
została określona jako “światło przewodnie w świecie usilnie poszukującym
zgody i zrozumienia”.
1965 – Entuzjastyczne przyjęcie papieża
Pawła VI na forum ONZ w Nowym Jorku; jego apel: “Nigdy więcej wojny, precz z
wojną!” ugruntował obraz papieża jako głównego wyraziciela stanowiska
chrześcijaństwa wobec spraw międzynarodowych.
1968 – Encyklika Pawła VI zabrania
sztucznej kontroli urodzeń; wywołuje to ogólnoświatową wrzawę wśród
katolików i otwiera dyskusję nad innymi spornymi kwestiami, w tym także nad
nieomylnością papieża i celibatem księży; papieżowi Pawłowi VI nie udaje się
uspokoić tej sytuacji w czasie swego pontyfikatu.
1970 – Fala fundamentalizmu; kościoły,
podkreślając wagę nauk biblijnych i tradycyjnych wartości, pozyskują coraz
więcej członków, zaś ruchy modernistyczne ponoszą straty; podejmuje się
wysiłki w celu wprowadzenia nauczania kreacjonizmu w szkołach publicznych;
do 1980 r. ruch ten osiągnął znaczną siłę polityczną i wpłynął na
prezydenturę Reagana.
– Rozwój “kościołów
elektronicznych”; początek ery masowego sprzedawania religii przez zręcznych
kaznodziei telewizyjnych, którzy osiągają znaczne wpływy; działają na tym
polu: Billy Graham, Jerry Falwell, Jim Bakker, Pat Robertson, Robert
Schuller, Jimm Swaggart i Oral Roberts; do 1985 r. tuzin służb
teleewangelizacyjnych osiągnęło roczne obroty budżetowe w wys. 100 mln
dolarów każda.
1979 – Papież Jan Paweł II rozpoczyna
serię światowych pielgrzymek dobrej woli, które czynią go najczęściej
podróżującym papieżem w historii; w Istambule (dawniej Konstantynopol) w
Turcji proponuje on Dimitriosowi I, patriarsze panującemu nad 150 mln
chrześcijan wschodnioortodoksyjnych, ponowne zjednoczenie wschodniego i
zachodniego chrześcijaństwa; jest to próba zakończenia najstarszej
chrześcijańskiej schizmy (od 1054 r.).
1982 – Doktrynalne propozycje Światowej
Rady Kościołów; kompromis w sprawie chrztu, eucharystii i służby stanowi
ukoronowanie wieloletnich wysiłków w celu scharmonizowania nie dających się
pogodzić poglądów; w razie jego przyjęcia byłoby to największe osiągnięcie w
sprawie jedności od czasów przedreformacyjnych.
– historyczna podróż papieża Jana Pawła II do
Anglii; proponuje on ponowne zjednoczenie Kościoła Anglikańskiego (65 mln) z
Rzymskokatolickim (764 mln) pod przywództwem papieża; kościoły te
rozdzieliły się w 1534 r.
1984 – Stany Zjednoczone ustanawiają
formalne stosunki dyplomatyczne z Watykanem, pomimo sprzeciwu
fundamentalistów.
źródło: Fragment broszury “Siedem Kościołów z
Objawienia” Charlesa F. Redekera
