<< Wstecz	Wybrano: D-3 ,   z 1890 roku.	Zmień język na
		Drukuj

     Sto lat temu, w roku 1897, ukazał się czwarty tom z serii Wykładów Pisma Świętego. Pierwsze wydanie tej książki nosiło tytuł “Day of Vengeance” [Dzień Pomsty]. Piętnaście lat później, w roku 1912, o stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych ubiegał się Theodore Roosevelt. W trakcie swej kampanii wyborczej wypowiedział on znamienne słowa: “Stoimy w obliczu Armagieddonu i Walki Pańskiej”. Autor serii Wykładów Pisma Świętego, C. T. Russell, odwołując się do tej wypowiedzi, napisał nową przedmowę i wydał jeszcze raz czwarty tom swej serii, opatrując go nowym tytułem “Battle of Armageddon”, czyli “Walka Armagieddonu”. Za dwa lata miała rozpocząć się I wojna światowa, najbardziej znamienny ze wszystkich konfliktów w historii świata.

Choć książka “Walka Armagieddonu” koncentruje się głównie na zagadnieniu sądu nad Babilonem, w jego kościelnych i cywilnych aspektach, jaki miał miejsce przy końcu XIX wieku, to jednak czytając te rozważania dziś, po stu latach od ich napisania, trudno oprzeć się wrażeniu, że dotykają one również problemów końca dwudziestego stulecia. Głód, bezrobocie, dysproporcje społeczne, marnotrawstwo ekonomiczne, bezduszność struktury gospodarczej wzniesionej na bazie egoistycznej rywalizacji sprzecznych interesów, zagrożenie konkurencją państw dalekowschodnich, brak nadziei na znalezienie jakiegokolwiek rozwiązania tej sytuacji oraz nieustanny wzrost niezadowolenia społecznego pomimo coraz większego dobrobytu to zjawiska, które na przestrzeni ostatnich stu lat nie straciły nic ze swej aktualności, a rządy i społeczeństwa współczesnych państw nadal nie znajdują odpowiedzi na dręczące pytania pojawiające się na kartach tej książki.

     Tendencje do jednoczenia podzielonego chrześcijaństwa, jakie zaznaczyły się w drugiej połowie ubiegłego stulecia, znalazły również słuszny komentarz w niniejszym dziele. Kompromis uzyskany kosztem odstąpienia od fundamentalnych zasad idei Chrystusa to cena, jaką nominalni chrześcijanie byli i nadal są skłonni płacić za uzyskanie fałszywego poczucia jedności. Jakże wymownego znaczenia nabierają przestrogi autora czwartego tomu z serii Wykładów Pisma Świętego wobec coraz to nowych prób zjednoczeniowych podejmowanych przez chrześcijan u progu trzeciego tysiąclecia.

     Polski czytelnik czwartego tomu będzie zapewne zdumiony niezwykle trafną oceną przykrych skutków nadużyć idei komunizmu i socjalizmu, wywołanych ludzkim samolubstwem. Brak właściwej motywacji do rzetelnej pracy, korupcja, rozwój bezwładnych struktur władzy, brak wolności, tego wszystkiego doświadczyły kraje, które pomimo istnienia przesłanek ostrzegających o nieskuteczności tych ideologii znalazły się na drodze ich praktycznego doświadczenia. Książka ta opisuje również konsekwencje obalenia komunizmu i socjalizmu oraz zapowiada wzrost znaczenia systemów religijnych, a zwłaszcza papiestwa.

     Szczególną wartość przedstawia jednak opis postawy wierzącego człowieka wobec wszystkich tych zjawisk. Umiar w postępowaniu w połączeniu z bezkompromisowym potępieniem grzechu i egoizmu to sposób zachowania prezentowany i zalecany na kartach tej książki.

     Z wielką przyjemnością oddajemy do rąk polskich czytelników nowe tłumaczenie tej niezwykłej książki. Mamy nadzieję, że uwspółcześniona szata językowa uprzystępni niełatwe często zagadnienia ekonomiczno-społeczne poruszane przez autora czwartego tomu z serii Wykładów Pisma Świętego. Z tą też myślą zamieszczamy na końcu książki objaśnienia niektórych trudniejszych terminów. W tekście są one oznaczone małą literką “s” przy wyrazie. Przypisy wydawców oznaczone są numerami. Pozostałe, oznaczone gwiazdkami, poczynił autor.

Wydawcy, 1997

Cytowane przekłady Biblii

Biblia Gdańska, Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa (cytaty bez oznaczenia przekładu)

NB –    Nowy Przekład, BiZTB, Warszawa 1975

BT –    Biblia Tysiąclecia, wyd. III, Poznań-Warszawa, 1980

KJ –     King James Bible, Authorised Version, Biblia angielska
             zwana też przez Autora przekładem powszechnym

W układzie stron zachowano zgodność z angielskim oryginałem. Przypisy wydawców oznaczone są numerami. Pozostałe, oznaczone gwiazdkami, poczynił autor. Litera “s” przy wyrazie oznacza, że jego objaśnienie znajduje się w słowniku na końcu książki.

ObjaŚnienia

Agis – imię kilku królów starożytnej Sparty.

Agnostycyzm – pogląd negujący możliwość poznania świata i rządzących nim praw.

Altruizm – bezinteresowna troska o dobro innych (łac. alter) ludzi, gotowość do poświęceń.

Altruria – idealne państwo z powieści Williama Deana Howellsa “Traveler from Altruria” (1894), w którym panowała absolutna równość wszystkich obywateli, a władze troszczyły się o życie ludzi.

Appomattox – miasto w USA w stanie Virginia, gdzie 9 kwietnia 1865 w czasie wojny secesyjnej gen. R. E. Lee poddał się wraz ze swoją armią północnej Virginii kapitanowi U. S. Grantowi dowodzącemu armią Unii Północy, przyczyniając się walnie do klęski wojsk konfederacji stanów Południa i zakończenia wojny Secesyjnej.

Balaklawa – miasto na Krymie, pod którym w czasie wojny krymskiej w 1854 r. stoczona została bitwa między połączonymi siłami Anglii, Francji i Turcji a Rosją. Bitwa ta wsławiła się szczególnie bohaterską, ale bezsensowną, szarżą kawalerii brytyjskiej przeciwko artylerii rosyjskiej.

Blanki – zwieńczenie murów obronnych i baszt w kształcie szeregu zębatych, prostokątnych sterczyn z prześwitami.

Bolid – meteor o znacznej jasności.

Bramin – członek najwyższej, kapłańskiej kasty w tradycyjnym społeczeństwie hinduskim.

Braminizm – faza rozwoju hinduizmu (ok. X-V w. p.n.e.) cechująca się rozwojem egzegezy świętych ksiąg wedyjskich oraz wzrostem znaczenia braminów.

Bull Run – miasto w Stanach Zjednoczonych, pod którym stoczono dwie krwawe bitwy w trakcie amerykańskiej wojny secesyjnej (1861-65).

Buszel – jednostka objętości ciał sypkich równa około 36 l. Buszel pszenicy waży około 25 kg.

Chautauqua – nazwa programu edukacyjnego dla ludzi dorosłych, związanego ze Szkołą Niedzielną, zapoczątkowanego przez duchownego J. H. Vincenta i przemysłowca L. Millera w roku 1874 w USA w okolicach miasta Chautauqua. Od 1881 roku w ramach tego programu prowadzono kursy korespondencyjne.

Christian Endeavor – zob. Stowarzyszenie Dążeń Chrześcijańskich

Christian Science – ruch religijny oparty na założeniach sformułowanych przez Mary Baker Eddy, która założyła swój kościół w 1879 roku. Głosiła ona, że jedynym rzeczywistym istnieniem jest Bóg i jego duchowe stworzenie, zaś świat materialny z jego chorobami, cierpieniami i śmiercią jest jedynie wadliwym odbiciem boskiego istnienia wszechświata. Ruch ten kładzie wielki nacisk na uzdrowienia wzorem cudów dokonywanych przez Jezusa.

Dyspensacja – z ang. “dispensation”; kj w Efezj. 1:10 tak właśnie tłumaczy gr. słowo “oikonomia” (zarządzanie domem, gospodarowanie, dbałość o mienie; kierowanie, organizacja; podział, układ; włodarstwo; zrządzenie) w BG przełożone na “rozrządzenie”. W terminologii stosowanej przez C. T. Russella jest to okres w Planie Wieków. Zobacz Tom I.

Dżinizm – religia indyjska wynikająca z reformy hinduizmu przeprowadzonej przez Mahawira w VI w. p.n.e.

Eklektyzm – łączenie w jedną, zazwyczaj niespójną, całość różnych teorii, koncepcji, pojęć i tez wybranych z różnych systemów i doktryn.

Elsass-Lothringen – niemiecka nazwa obecnie francuskiej prowincji Alsace-Lorraine, która, podobnie jak polski Śląsk, w rezultacie kolejnych wojen wchodziła w skład państwa niemieckiego albo francuskiego.

Jedyny podatek – koncepcja polityki podatkowej zakładająca, że jedynym źródłem dochodów państwa winien być podatek od dzierżawy gruntu.

Konfucjanizm – doktryna filozoficzna i społeczno-etyczna stworzona przez Konfucjusza. Od II w. n.e. oficjalna doktryna w cesarskich Chinach. Zob. Konfucjusz

Konfucjusz – 551-479 p.n.e., chiński myśliciel i filozof zwracający szczególną uwagę na dobre postępowanie, które najpierw trzeba rozwijać w swych własnych przemyśleniach i w ćwiczeniu osobowości, zanim będzie mogło ono wywrzeć pozytywny wpływ na stosunki z innymi ludźmi. Jedno z jego słynnych powiedzeń to: “Nie czyń drugiemu, co tobie nie miło”.

Kwakrzy – popularna nazwa nadana członkom Stowarzyszenia Przyjaciół, protestanckiej grupy wyznaniowej założonej w 1652 roku w Anglii przez G. Foxa i W. Penna. Odrzucają oni kult zewnętrzny, służbę wojskową, rozrywki itp.

Langensalza – miasto w którym została podpisana kapitulacja Austrii w czasie wojny prusko-austriackiej w 1866 roku. Zwycięstwo w tej wojnie, w której po stronie Austrii walczyły inne państwa Związku Niemieckiego, zapewniło Prusom dominującą pozycję w obszarze niemieckojęzycznym.

Liga Epworth – metodystyczna organizacja młodzieżowa.

Likurg – półlegendarny król Sparty, uważany za pierwszego prawodawcę i twórcę jej ustroju.

M.E. – angielski skrót oznaczający Kościół Metodystyczno-Episkopalny.

Maorysi – rdzenna ludność Nowej Zelandii pochodzenia polinezyjskiego.

Mitralieza – inaczej kartaczownica, w XIX w. wielolufowa broń palna, prototyp karabinu maszynowego.

Nemezis – w mitologii greckiej uosobienie gniewu bogów i kary spadającej na ludzi.

Nihiliści – nazwa nadana rewolucyjnym demokratom przez publicystykę rosyjską lat 60-70 XIX wieku za I. S. Turgieniewem.

P.E. – angielski skrót oznaczający Kościół Protestancko-Episkopalny.

Panteizm – doktryna filozoficzna lub religijna utożsamiająca Boga z całą rzeczywistością i negująca jego istnienie jako osoby. Najważniejsi przedstawiciele to Spinoza i Hegel.

Par – członek Brytyjskiej Izby Lordów.

Plutokracja – warstwa ludzi bogatych; rządy, władza bogaczy.

Potosi – miasto w Boliwii w Andach, ośrodek regionu wydobycia cyny, srebra i innych metali szlachetnych.

Proskrypcja – represja rzymska polegająca na opublikowaniu listy nazwisk osób wyjętych spod prawa, których majątek ulegał konfiskacie, a za ich zabójstwo wyznaczano nagrodę.

Quincy – metoda wychowania zwana edukacją progresywną, polegająca na autoekspresji i szkoleniu artystycznym, wprowadzona przez F. W. Parkera w amerykańskim mieście Quincy.

Sake – japoński napój narodowy, rodzaj wina z ryżu.

Sarsaparyla – surowiec farmaceutyczny otrzymywany z korzeni różnych gatunków kolcorośli występujących głównie w strefie zwrotnikowej.

Schwarzenberg Felix (1800-52) – książę, który został premierem cesarstwa austro-węgierskiego w trakcie rewolucji 1848 roku. Jako zwolennik rządów absolutnych wsławił się stłumieniem Wiosny Ludów oraz ruchu niepodległościowego na Węgrzech. Za jego protekcją na tron Austrii wstąpił jego bratanek Franciszek Józef.

Shinto – rdzennie japońska religia, powstała w okresie wczesnohistorycznym. Polega na kulcie sił przyrody, zmarłych przodków, a od połowy XIX w. również na kulcie cesarza. W trakcie rozwoju shintoizm przyswajał sobie elementy buddyjskie, konfucjańskie i taoistyczne. Ma bardzo rozwiniętą mitologię, ogromną ilość świątyń, bóstw i sekt.

Shylock – (wym. szajlok) postać z szekspirowskiej komedii “The Merchant of Venice” (“Kupiec wenecki”). Shylock jest pozbawionym skrupułów żydowskim lichwiarzem, który usiłuje posłużyć się prawem, by zemścić się na kupcu Antonio. Z czasem określenie “Shylock” zaczęto stosować w odniesieniu do bezlitośnie działającego międzynarodowego monopolu bankierów i finansistów.

Skrofuły – inaczej zołzy, nieżyt górnych dróg oddechowych i ropienie okolicznych węzłów limfatycznych wywoływane przez paciorkowce.

Society of Christian Endeavor – zob. Stowarzyszenie Dążeń Chrześcijańskich

Sofistyka – wykrętna, niesolidna argumentacja; pochodzi od nauki i działalności sofistów w starożytnej Grecji.

Spirytualizm – pogląd, według którego rzeczywistość ma naturę duchową, a świat materialny jest tylko przejawem ducha.

Stowarzyszenie Dążeń Chrześcijańskich – ang. Christian Endeavor, protestancki ruch młodzieżowy założony w 1881 roku przez amerykańskiego kongregacjonalistę, F. E. Clarka, stawiający sobie za cel wychowanie młodzieży w duchu ideałów chrześcijańskich.

Stundyści – protestancki ruch religijny w Rosji zapoczątkowany około roku 1860 pod wpływem protestantów niemieckich i podkreślający ewangeliczną pobożność.

Suttee – hinduski obyczaj pogrzebowy nakazujący wdowie dokonanie samospalenia na stosie zmarłego męża, zniesiony oficjalnie przez Brytyjczyków w 1829 roku.

Swedenborgianizm – system teologiczny stworzony przez szwedzkiego filozofa i teologa ewangelickiego Emanuela Swedenborga (1688-1772), oparty na reinterpretacji Biblii w duchu mistycyzmu i neoplatonizmu. Był on prekursorem teozofii i panteistycznej filozofii przyrody. Poglądy Swedenborga wyznaje założony w 1787 roku i istniejący do dzisiaj Kościół Nowego Jeruzalem.

Taoizm – jeden z głównych kierunków chińskiej myśli filozoficzno-religijnej powstały w VI-III w. p.n.e.. Głosił materialną jedność wszechświata regulowaną przez bezosobową siłę dao (zasada ładu w przyrodzie). Około II w. p.n.e. przekształca się w system wierzeń i praktyk magicznych, przyjmując postać zinstytucjonalizowanej religii.

Teozofia – ruch religijny założony przez Helenę Bławatską  i rozwijany w Europie i Ameryce przez założone przez nią 1875 roku Towarzystwo Teozoficzne. Założenia tego ruchu stanowią zlepek filozofii indyjskiej i innych systemów ideologicznych. Uznaje on nauczanie Buddy i Jezusa. Cechuje go wiara w reinkarnację jako drogę rozwoju dusz, które ostatecznie zjednoczą się z uniwersalną najwyższą duszę.

Trzeci krąg – tiara, używana do 1965 roku jako pontyfikalne nakrycie głowy papieży, miała kształt szpiczastej, gładkiej czapki, na którą począwszy od XIV wieku nałożone były trzy korony.

Tylża – miasto, w którym w 1807 roku podpisano traktat pokojowy kończący wojnę Francji z Rosją i Prusami. Na jego mocy utworzono m.in. Księstwo Warszawskie.

Ultramontanizm – polityka zmierzająca do uznania zwierzchności papieża w sprawach wiary i moralności oraz maksymalnego rozszerzenia zakresu jego władzy.

Unitarianizm – doktryna chrześcijańska wyznająca jednoosobowość Boga. Zaprzeczenie trynitaryzmu. Ruch unitariański rozwinął się w XVI wieku w Transylwanii (obecnie północna Rumunia) i w Polsce. Najwybitniejszym przedstawicielem unitarian w Polsce był Faust Socyn. Po wygnaniu unitarian z Polski ruch przeniósł się do Anglii i Ameryki, gdzie odegrał ważną role w trakcie wielkiego ożywienia religijnego w XVIII i XIX wieku.

Uniwersalizm – doktryna religijna zakładająca, że ostatecznie wszyscy ludzie zostaną zbawieni, oraz wykluczająca istnienie piekła. Jako ruch religijny istnieje w USA od końca XVIII w.

Utopia – fantastyczna kraina powszechnego szczęścia społecznego; nazwa pochodzi od tytułu powieści T. Morusa.

Wielka Karta Wolności – ang. Magna Charta, lista praw i swobód obywatelskich podpisana przez baronów angielskich w 1215 roku.

Zaratustra – perski prorok, kapłan i reformator religijny żyjący prawdopodobnie ok. VII w. p.n.e.. Głosił kult boga Ahura Mazdy, jedynego stworzyciela nieba i ziemi, który działa za pośrednictwem siedmiu duchów i walczy z wrogim duchem Angra Mainyu. Zaratustrze przypisuje się autorstwo najstarszej części ksiąg Awesty. Jego religia była oficjalnym kultem państwa perskiego za czasów Cyrusa i jego następców.

Ziemstwo – lokalne samorządy w europejskich guberniach i powiatach Rosji wprowadzone w 1864 roku. Były one odpowiedzialne za szkolnictwo, zdrowie i sprawy wewnętrzne.